Monday, June 30, 2025

Lider, parti, rejim

 


Bu pazartesi yazımı yazamayacaktım: Gözlerimde geçici bir sorun var. Ancak CHP’de yaşananları izlerken dayanamadım. Kısa bir yazıyı bir başkasına dikte ettirebilirim diye düşündüm.

LİDER VE PARTİ

Demokratik bir rejimle, mevcut ya da potansiyel bir otokrasi (“süreç olarak faşizmi”) arasındaki farklardan biri de bir siyasi parti ile lideri arasındaki ilişkidir. Demokrasilerde lider siyasi partiye hizmet etmek, partiyi hükümete taşımak için vardır. Bu nedenle, mevcut lider ilk kaybettiği seçimlerin ardından istifa ederek yeni bir liderin yolunu açar. Partide, eğer, mevcut liderin, gelecek seçimleri kaybedeceğine yönelik güçlü bir kanı oluşmuşsa, buna karşın istifa etmeye yanaşmıyorsa demokratik düzenin partisinin liderini değiştirecek mekanizmaları vardır. Buna karşılık, otokrasilerde ya da “süreç olarak faşizmde” siyasi partiler lidere hizmet etmek için vardır. Bu durumda partinin, liderini değiştirecek mekanizmaları yoktur.

(...)

Türkiye siyasetinde esas sorun, demokratik bir geleneğin, projenin ve dinamiğin parçası olan CHP ile ilgilidir. Son kurultaya kadar, CHP, seçimleri birbiri ardına kaybeden, kaybettiği seçimlerde izlediği politikayı ısrarla sürdüren, partiyi hükümete taşıyamayan buna karşılık başkanlığı bırakmamakta ısrar eden “liderini” değiştiremiyordu. Son kurultayda CHP delegeleri, partiye sahip çıktılar; ısrarla seçim kaybeden “lideri” görevinden aldılar. Yeni liderlik kendini seçimlerde kanıtlamış olan İmamoğlu ve partiyi canlandırmaya başlayan Özel etrafında şekillendi.

İ(...)KONGRE VE REJİM

CHP, liderini gerektiğinde “kongre oyunlarını” da içeren, iç mekanizmalarıyla değiştirdi. Kapitalist demokrasilerde para ve nüfus etkin faktörlerdir; “kongre oyunları” da bir demokratik partinin işleyişinin sıradan boyutlarından biridir.

(...)

Buraya kadar olan her şey kapitalist demokraside “oyunun kurallarına” uygundur. Ancak kendi parti içi sorunlarını çözemeyen bir devrik “liderin” iktidardaki partiden, hele bu parti ile kendi partisi arasındaki derin tarihsel ideolojik uçuruma yadsıyarak medet umması yalnızca “oyunun kurallarına”aykırı değildir, ayrıca bir liderlik kapasitesinin tamamen tükenmiş olmasının da kanıtıdır.


(...)

Yazının tamamını okumak için tıklayınız 

No comments: