Ucuz dış kredi ile büyüme taklidi yapmak giderek zorlaşıyor…

Sucking Sound Is Global Liquidity Drain
By Mark Gilbert
Jan. 4 (Bloomberg) -- The world's major central banks have stopped worrying about deflation and set about cranking interest rates as high as they dare. Policy makers trying to squeeze inflation, albeit nascent, out of the financial system risk sucking the life out of the global economy.
The cumulative effect of monetary policy changes in the U.S., Europe, the U.K. and Japan has been to drive the global cost of borrowing to its highest level in more than five years…

Mark Gilbert’in yorumu, gelişmekte (yükselmekte falan filan…) ülkelerin piyasaları açısından iyi bir haber değil. Bu ülkelerde yatırımcılar 2003’den bu yana tarihin en büyük parasal genişlemesi üzerinde oluşan “carry trade” sayesinden (düşük faizli dövizle kredi alıp yüksek faizli dövizle kredi vermek) büyük karlar yaptılar. Böylece kredi hacmi genişledi, tüketim (tüketici kredileri, kredi kartları…) körüklendi, böylece talep ayakta kalabildi kimi ekonomiler büyüme taklidi yapabildi.

Bu arada özel sektör dış borçları (döviz pozisyonları) gittikçe büyüdü. Türkiye’de kaba hesaplarla 110 milyar doları geçti. Bu arada uluslararası bankacılık kuralları, ölçütleri devreye giriyor, yerli Bankaları yabancılar satın alıyordu. Eğer bu boğazına kadar borçlu şirketlerin kredi verilebilirliklerini, aldıkları borçların kalitesini ölçmek için uluslararası kriterler uygulanmaya başlanırsa, çoğunun aldıkları borçların altından kalkamayacağı ortaya çıkabilir.

Geçenlerde ODTU Mezunları Derneğinin düzenlediği bir paneldeydik. Ben mali piyasaların evrimini anlattım. Oktar Türel Hocamız, 1980 sonrasında Türkiye'de bankacılığının yapısal dönüşümü ve "Yeniden kurallaştırma üzerine bir sunuş yaptı. T.C Hazine Müsteşarlığı Eski Hazine Müsteşar Yardımcısı, Danışmanı, Sn Hakan OZYILDIZ - Türkiye'de sermaye birikimi, finansal yeniden yapılanma ve yabancı sermaye - "Yabancılaşma" konusu üzerinde durdu. Öz yıldız, konuşmasının bir noktasında, yukarıda paragrafta dikkat çektiğim, soruna da değinerek, Banka sektöründe yabancıların olması büyük sorun değil, ama bu bankacılık ölçütleriyle hareket etmeye ve yerli şirketleri ele geçirmeye başlarlarsa büyük sorun olur dedi (elimde kayıt olmadığı için aklımdan aktardım).

Bir ülkenin bir de cari açık sorunu varsa, diğer bir değişle, döviz yaratma kapasitesi zayıfsa, ihracatı, ithalat, taze döviz girişine bağımlıysa… tehlike giderek büyümeye başlıyor. Buna bir de siyasi/jeopolitik risk faktörünü ekleyiniz…

2007 “ilginç” bir yıl olacağa benziyor. En azından Türkiye açısından…