Önceki yazıma, “Kapsamlı bir araştırma, iki önemli rapor, Çin Halk Cumhuriyeti Ulusal Halk Kongresi’nin onaylayacağı 14. 5 Yıllık Plan’a ilişkin tartışmalar teknolojik gelişmelerin ve ilgili sorunların ‘büyük resmin’ merkezine oturmaya başladığını düşündürüyor” sözleriyle başlamış, Yapay Zekâ Üzerine Ulusal Komisyon’un (YZÜUK) raporu, “Risk alanlarını, yükselen tehditleri ve gereken devlet politikalarını tartışarak devam ediyor” saptamasıyla bitirmiştim.
Yeni sanayi politikası
Washington Post’ta David Ignatius da raporun “devlet politikalarına” ilişkin önerilerini, “ABD sessizce ekonomisini Çin’e karşı harekete geçiriyor” başlıklı bir yazıda değerlendirirken, raporun önde gelen sponsorlarından Cumhuriyetçi Senatör Marco Rubio’nun, “Çin ile rekabette, serbest piyasa köktenciliğinin zararlarını artık görmenin ve 21. yüzyılda, ABD’nin çıkarlarına uygun bir sanayi politikası benimsemenin zamanı gelmiştir” sözlerini anımsatarak “Rapor, Amerikan ekonomik stratejisinin değişmeye başladığını gösteren ilk işaretlerinden biri olabilir” diyordu. Ignatius’a göre “ABD, Çin ile teknoloji alanında rekabet edebilmek için… bir sanayi politikası benimsemeye başlıyor”. YZÜUK’nin raporundaki 19 öneri, ocak ayında kabul edilen “savunma yetkilendirme” yasasına sessizce eklenmiş. Ignatius, raporun önerdiği seferberlik için “Bu bir Manhatta (atom bombası) projesi değil, ama ona benziyor” diyor.
(...)
Bu sırada Çin
14. 5 Yıllık Plan, Çin’in ihracata, başka ülkelerin teknolojilerine bağımlılığını azaltmayı, ülkeyi 2025 yılına kadar ekonomik, teknolojik olarak yalnızca kendine yeterli değil, aynı zamanda dünya lideri olma konumuna taşımayı amaçlıyor. Devlet, özellikle temel (maddenin atom altı parçacıkları düzeyine ilişkin) araştırmalar ve uygulamalı deneyler alanlarını özel sektöre bırakmıyor, kendisi üstleniyor. 5. Yıllık Plan başta YZ, kuantum bilgisayar-iletişim olmak üzere yedi alana doğrudan yatırım ve mali destek sağlamayı öngörüyor.
(...)
ABD’de devletin, neoliberalizmin ötesinde, Çin modelini andıran yeni bir sanayi politikası geliştirmeye başlaması yeni bir silahlanma yarışının da habercisi.
(...)
No comments:
Post a Comment