Çürüme ve çözülme

 

Bazen başımızı kaldırıp “büyük resme” bakmak yararlı olabilir. Önceki hafta,The Economist, “kurala dayalı uluslararası düzen” için “bu yavaş çözülme aniden, derin bir kaosa dönüşebilir” diyordu. The Economist’in bu saptaması, uzun dönemli dalgalanmalar üzerinde çalışan tarihçi Peter Turchin’in 10 yıl önce, Nature dergisinde, ABD ve AB için yaptığı “2020’ler siyasi istikrarsızlık artacak” öngörüsüyle uyuşuyor. Turchin’e göre böyle istikrarsızlık dönemleri başladığında en az 10-15 yıl sürebiliyor. ABD ve AB’nin merkezi konumlarına bakarak Turchin’in öngörüsünün küresel düzeyde de geçerli olabileceğini düşünebiliriz.

SAVAŞ, DARBE, SUİKAST

(...)

İran ve vekilleri, İsrail karşıtı operasyonları hızlandırırken İsrail ve İran ilk kez, İstikrarsızlıklardaki artışı savaş ve ölüm verilerinden izlemek de olanaklı. O alanda toplanan verilerin indeksleri, küresel çapta çatışma sayısının 2007’de 88’den 2016’da 155’e ve 2022’de 182’ye çıktığını gösteriyor. Bu çatışmalarda ölenlerin sayısı da 2007’de 27 bin 942’den 2022’de 236 bin 992’ye yükselmiş (Uppsala conflict data program). Bunlara Ukrayna savaşını ve Gazze soykırımını da ekleyince korkunç bir resim oluşuyor.

HİÇBİR ŞEY ÇALIŞMIYOR

Kurala dayalı uluslararası düzen çürüyor çözülüyor, uluslararası işbirliği gerektiren sorunlar birikiyor. 

(...)

Böyle dönemlerde ülkeler için ayakta kalmanın yolu, ekonomik, siyasi ve askeri alanlarda dış şoklara dayanıklı, kendi kendine yeterli yapılar geliştirmekten geçiyor. 

(...)

Yazının tamamını okumak için tıklayınız